گپی با معلمین دلسوز وطنم
همه ما به افرادی نیاز داریم که نظرشان را درباره کار‌ِ ما، ابراز کنند. اینطور است که ما کارمان را بهبود می‌دهیم. متاسفانه، گروهی از افراد هستند که تقریبا هیچ‌وقت به طور منظم بازخورد از کارهایشان نمیگیرند تا که در انجام بهتر کار کمکشان کند، و این افراد یکی از مهمترین مشاغل جهان را دارند. درباره معلم‌ها حرف می‌زنم. وقتی که من متوجه شدم میزان بازخورد مفیدی که اغلب معلم‌ها می‌گیرند چقدر کم است، عقل از سرم پرید. بیش از ۹۸ درصد معلم‌ها درباره نحوه عملکردشان بازخورد یک کلمه‌ای می گیرند: رضایتخبش. از کجا بدانند کجای کارشان با بقیه فرق دارد؟ البته امروزه، مراکز آموزشی مختلف در روش ارزیابی معلم‌ها تجدیدنظر کرده‌اند، اما هنوز هم آنها بازخورد مناسبی از نحوه انجام کارشان نمیگیرند که در واقع بتواند نحوه کارشان را ارتقا دهد. معلم‌های ما شایستگی رفتار بهتری دارند. سیستمی که امروز داریم با آنان منصف نیست. با دانش‌آموزان هم منصف نیست. امروز می‌خواهم درباره این صحبت کنم که چطور میشود به معلم‌ها کمک کرد تا ابزار بهبود کار را بدست آورند که هم لازمش دارند و هم شایستگی‌اش را.
با این شروع کنیم که کجا وضعیت خوبی دارد. خب، متاسفانه جدول طبقه‌بندی بین المللی که سیستم بازخورد کار معلمان را نشان دهد وجود ندارد. پس بهتر است سراغ کشورهایی بریم که عملکرد آکادمیک دانش‌آموزانشان خوب بوده است، و دنبال این بگردیم که این دانش‌اموزان چه می‌کنند تا به بهبود کار معلمانشان کمک کنند.
کشوری که بهترین عملکرد آکادمیک را دارد چین، استان شانگهای، که در جدول رتبه اول را دارد در خواندن، ریاضیات و علوم، و یکی از کلیدهای موفقیت باورنکردنی شانگهای روش کمک به معلم‌ها در ارتقای عملکردشان است. آنها معلم‌های جوان‌تر را ملزم می‌کنند تا ناظر بر کار معلم‌های باسابقه در کار باشند. آنها جلسات مطالعاتی هفتگی دارند، که معلم‌ها دور هم جمع می‌شوند و درباره اموری که خوب عمل می‌کنند حرف می‌زنند. حتی معلم‌ها را ملزم می‌کنند تا پس از نظارت نظرشان را درباره عملکرد همکارانشان به آنان بدهند.
ممکن است بپرسید چرا سیستمی اینچنینی اینقدر مهم است؟ زیرا حرفه آموزش انواع مختلف دارد. برخی آموزگاران از دیگران خیلی موثرتر هستند. در واقع، در این کشور معلم‌هایی داریم که به دانش‌آموزانشان کمک می‌کنند به موفقیت‌های بی نظیر برسند. اگر آموزگاران متوسط بتوانند به خوبی آنها بشوند، قطعا دانش‌آموزان بیشتری می توانند به موفقیت های فوق العاده دست پیدا کنند. پس ما به سیستمی نیاز داریم که به معلم‌ها کمک کند تا در حد بهترین شوند.
اما چنین سیستمی به چه شکل است؟ برای جواب این سوال، به نتایج تحقیقی برخوردم که با ۳٫۰۰۰ آموزگار در نقاط مختلف آمریکا روی پروژه‌ای به نام «سنجش آموزش موثر» کار کرده بودند. آنها ناظرانی داشتند که ویدیوهای معلمان سر کلاس را تماشا می‌کردند و در زمینه‌های مختلف به آنها نمره می دادند. مثلا، آیا آموزگاران از دانش‌آموزانشان سوال‌های چالشی می‌پرسند؟ آیا توانستند یک مسئله را به چند روش توضیح دهند؟ همینطور، از دانش‌آموزان می خواستند به سوالات نظرسنجی پاسخ دهند، مثلا «آیا معلمتان می‌داند چه زمانی کلاس، درس را یادگرفته؟» «آیا یاد می‌گیرید که اشتباهاتتان را تصحیح کنید؟»
و آنچه که دریافتم خیلی هیجان‌انگیز است. اولا، معلم‌هایی که در مرحله نظارت خوب ارزیابی شده بودند نتایج کار دانش‌آموزانشان از دیگران خیلی بهتر بود.
به نظر من ویدئو به ما به عنوان آموزگار مفاهیم ذاتی زیادی را نشان می‌دهد که کمکمان می‌کند تا درک بهتری پیدا کنیم و بعد به جوامع بزرگتر کمک کنیم تا متوجه شوند که این کار پیچیده واقعا به چه شکل است. اما تشکیل این سیستم بازخورد گرفتن و بهبود کار معلم‌ها کار آسانی نیست. مثلا، معلم‌هایی را می‌شناسم که فورا با ایده دوربین در کلاس احساس راحتی نمی کنند. همچنین تشکیل چنین سیستمی ملزم به سرمایه‌گذاری قابل توجهی است.
بابت همین موضوع از سه سال پیش با گروهی از همکارانم شروع به ساخت ابزاری آموزشی به نام "اپلیکیشن پرگاس" کردیم و هم اکنون بستری فراهم شده که علاوه بر ارائه خدمات آموزشی در جهت مدیریت کلاس بتوانیم سیستم بازخورد گرفتن و بهبود کار معلم ها را راه اندازی کنیم، جالبه که بدونید حدود 8 ماه پیش که این اپلیکیشن را برای دانشکده مهندسی دانشگاه فردوسی و تعدادی از دانش آموزان شهر ریاضی ارائه دادیم نتایج قابل توجه ای بدست آوردیم. آموزگاران مشارکت‌کننده در این طرح به ما گفتند که این نظرسنجی‌ها از دانش‌آموزان و دانشجویان ابزار تشخیص مفیدی بودند زیرا به نقاط خاصی پرداختند که قابلیت بهبود و ارتقا دارد، و این راهی است برای آن که چیزهایی را نشان دهیم که نمی‌توانیم در برنامه درسی منتقل کنیم، چیزهایی که نمی‌شود در یک استاندارد واحد گنجاند، چیزهایی که نمی شود حتی گاهی نمی‌توان در کتاب‌های تربیتی منتقل کرد. تاثیر آن برای آموزگاران فوق‌العاده است. بالاخره راهی برای گرفتن بازخورد عملکرد آنان خواهیم داشت، این سیستم در عین حال نفع مهم‌تری برای کشور ما دارد. این کار ما را مطمئن می‌سازد که تمامی دانش‌آموزان ما آموزش صحیح دریافت می‌کنند. این کار فقط کشور ما را موفق‌تر نمی‌سازد. بلکه، باعث می شود که ما کشوری عادل‌تر و منصف‌تر باشیم.
