آموزش غیرحضوری؛ دو ایراد و شش مزیت
این روزها بحث آموزش غیرحضوری داغ است. اکنون که هر دو نوع آموزش حضوری و غیرحضوری را تجربه کردهام، میتوانم این دو را با هم مقایسه کنم. بگذارید دو ایراد و شش مزیت را برای آموزش غیرحضوری فهرست کنم:
مزیت اول. در آموزش حضوری زمان کافی برای آن که همه یادگیرندگان به یاد دادن مشغول شوند وجود ندارد اما در آموزش غیرحضوری میتوان با ایجاد شبکه بین یادگیرندگان و استفاده از تواناییهای فضای مجازی، امکان یاد دادن را برای همه یادگیرندگان فراهم آورد. توجه داریم که یاد دادن تأثیر غیر قابل انکاری بر یاد گرفتن دارد. (مثال: برگزاری مسابقه ماجراجمعی به صورت مجازی توسط اپلیکیشن +Adventure)
مزیت دوم. در آموزش حضوری همه افراد در یک زمان مشترک آماده یادگیری نیستند و ممکن است صحبت کردن دو نفر در کلاس، موجب شود شخصی دیگر که در اوج زمان یادگیری خود است نتواند بهره کافی را از کلاس ببرد. آموزش غیرحضوری این امکان را به وجود میآورد که آموختهها به صورت صوتی و تصویری ذخیره و در زمان دلخواه بازبینی شوند. (مثال: ضبط کلیپهای کوتاه تصویری با توضیح کامل در اپلیکیشن پرگاس)
مزیت سوم. وقتی شاگردی در کلاس درس سؤالی میپرسد با پاسخ معلم مواجه میشود اما این پرسش و پاسخ در جایی ثبت نمیگردد و ممکن است کسی که لحظه سؤال پرسیدن را از دست داده است نتواند موضوع را تعقیب کند. در آموزش غیرحضوری مکالمات افراد ثبت میشود و امکان بازبینی برای همه افراد وجود دارد. توجه داریم که این افراد میتوانند طیف وسیعی از یادگیرندگانی باشند که از کشورهای مختلف به کلاس مجازی پیوستهاند. (مثال: آموزش الکترونیکی در سایت دانشگاه فردوسی مشهد)
مزیت چهارم. امکان دریافت تمرین تحویلی، بررسی زمان صرف شده برای پاسخ به تمرین، تجزیه و تحلیل آماری مربوط به میزان درستی پاسخ، ارائه نمودار از وضعیت کلاس، رتبهبندی سریع بین یادگیرندگان و امکان ارائه تمرین متمایز به افراد متفاوت کلاس، از مزایای مهم آموزش غیرحضوری است. (مثال: ارائه حل تمرین در اپلیکیشن حلّت)
مزیت پنجم. یادگیرنده میتواند در یک سیستم الکترونیکی برای آموزش غیرحضوری، درخواست کند که آزمون مشخصی با مواد امتحانی مشخص از وی گرفته شود، تصحیح گردد، کارنامه موردی برای آن صادر گردد و ضعفها و تواناییهایش مشخص گردد. (مثال: ایجاد بسته خودآزمون در اپلیکیشن پرگاس)
مزیت ششم. در شکل حضوری آموزش، افراد به طور خصوصی سؤالات خود را از معلم میپرسند و از پرسش و پاسخهای بقیه مطلع نیستند و امکان جستوجو در پرسش و پاسخهای مطرح شده توسط کلیدواژه وجود ندارد. در آموزش غیرحضوری این مهم به سادگی قابل انجام است. (مثال: ایجاد بسته رفع اشکال در اپلیکیشن پرگاس)
ایراد اول. لازم است انسانها یکدیگر را ملاقات کنند. مخصوصاً فایده مدرسه و دانشگاه این است که زندگی اجتماعی تجربه گردد. این مهم صرفاً در فضایی اجتماعی و عمومی به انجام میرسد.
ایراد دوم. برخی از متخصصان امر آموزش، امتحان را آخرین گام و مهمترین گام فرآیند آموزش میدانند. اگر چنین باشد حضوری بودن امتحان اهمیت پیدا میکند چون معلم باید مطمئن گردد که متعلم، خود به پاسخ دادن در امتحان میپردازد تا هویت او به طور واقعی تأیید گردد.
با این توضیحات معتقدم آموزش غیرحضوری برای نسل فعلی امری ضروری است و فرصت ایجاد شده برای آموزش غیرحضوری بسیار مغتنم است. با این حال نمیتوان یک اپلیکیشن یا ابزار آموزشی غیرحضوری را کامل دانست و لازم است ابزارهایی متفاوت و مکمل برای رسیدن به بهترین نوع آموزش غیرحضوری استفاده گردد.